Onzekerheid tijdens solliciteren komt vaker voor dan je denkt. Zeker wanneer je al een tijdje op zoek bent naar een nieuwe functie. Je hebt veel ervaring, je bent professioneel, en toch krijg je afwijzing na afwijzing. Of je hoort helemaal niets. Daarnaast kunnen zenuwen in een sollicitatiegesprek je behoorlijk in de weg zitten. Op zo’n moment kan zelfs de meest doorgewinterde professional zich afvragen of die 20 jaar ervaring misschien tóch anders geïnterpreteerd moet worden. Als in: “je hebt veel gedaan, maar klaarblijkelijk niet het juiste.”
Relax. Je bent niet alleen. Onzekerheid tijdens een langere sollicitatieperiode is normaal, menselijk en zelfs… wetenschappelijk verklaarbaar. Laten we kijken wat er gebeurt en vooral: wat jij kunt doen om stevig te blijven staan in je professionele ik. Je ontdekt hoe je hiermee omgaat, zodat je zelfvertrouwen weer groeit.
Waarom afwijzingen zoveel onzekerheid tijdens solliciteren veroorzaken
Afwijzingen kunnen hard binnenkomen. Dat is logisch. Een afwijzing is niet gewoon een e-mail. Uit onderzoek weten we dat sociale afwijzing in je brein lijkt op fysieke pijn. Daardoor voelt een negatieve e-mail soms alsof iemand een klap uitdeelt aan je professionele ego.
Tip 1: gebruik de 20-minutenregel
Geef jezelf 20 minuten om te balen. Zet een timer. Mopper. Eet dat koekje. Luister naar dramatische filmmuziek. Maar zodra die timer gaat: stap je bewust over op actie. Deze timeboxing-techniek helpt om je emoties te begrenzen en voorkomt dat afwijzingen je hele dag kapen.
Tip 2: maak een competentie-anker
Noteer na elke afwijzing één sterk punt van jezelf. Je hebt teams begeleid, complexe projecten opgelost of rust gebracht in stressvolle situaties.
Bijvoorbeeld:
- “Ik heb ooit een team van 30 man door een systeemmigratie geloodst.”
- “Ik blijf kalm als anderen Excel-paniek krijgen.”
- “Ik kan complexe projecten vertalen naar mensentaal.”
Dit anker helpt om je professionele identiteit los te koppelen van externe feedback (of het gebrek daaraan).
Onzekerheid tijdens solliciteren door radiostilte
Geen reactie op je sollicitatie zorgt voor extra onzekerheid. Je brein houdt namelijk niet van open eindes. Het Zeigarnik-effect verklaart waarom deze stilte zo stressvol is: je hoofd blijft cirkelen rond wat nog niet is afgesloten. Resultaat: eindeloos refreshen van je inbox.
Tip 3: maak een wacht-lijstje
Zet nuttige, kleine acties klaar die je kunt doen wanneer je wacht op een reactie. Denk aan een korte cursus, je portfolio updaten of nieuwe LinkedIn-connecties zoeken.
Door de wachttijd te koppelen aan micro-acties, maak je het een actief proces en transformeer je passiviteit in regie.
Tip 4: stuur een slimme follow-up
Schrijf geen wanhopige e-mail (“Ik wilde informeren naar de status van mijn sollicitatie.”), maar een proactieve:
“Ik heb me verder verdiept in uw organisatie en ben nog enthousiaster geworden over deze rol.”
Zo bewaak je je professionaliteit én je zelfvertrouwen. Je positioneert jezelf als iemand die initiatief toont, niet als iemand die bevestiging zoekt.
Zenuwen tijdens een sollicitatiegesprek
Zenuwen tijdens een sollicitatiegesprek zijn normaal. Je brein ziet een sollicitatiegesprek als een evaluatie-moment en onder evaluatiedruk zakt je werkgeheugen met wel 20%. Dat is wetenschappelijk aangetoond. Je brein werkt simpelweg iets minder goed wanneer je wordt beoordeeld, je hersenen gaan in ‘overlevingsmodus’ en daarom voelt het soms alsof je de helft van je woorden bent vergeten.
Tip 5: oefen 3 minuten hardop
Vertel kort en spontaan over je werkervaring. Alsof je iemand uitlegt wat je gisteren hebt gegeten. Zonder opsmuk. Zonder perfectie. Hierdoor activeer je je taalcentrum en voorkom je stijve of ingestudeerde antwoorden.
Tip 6: neem een professioneel talismanobject mee
Niet iets zweverigs, maar bijvoorbeeld:
- een pen die je altijd bij grote projecten gebruikte;
- een notitieboekje dat symbool staat voor eerdere successen.
Een object uit een eerdere succeservaring werkt verrassend goed om rustig te blijven. Uit onderzoek naar embodied cognition blijkt dat fysieke objecten mentale stabiliteit kunnen vergroten. Het gaat om de associatie, niet om het object zelf.
Tip 7: gebruik de anti-perfectionisme prompt
Voor je binnenstapt zeg je tegen jezelf:
“Ik laat geen perfecte versie zien. Ik laat de werkbare versie van mezelf zien.”
Dit verlaagt direct je stressniveau en geeft je direct meer authenticiteit.
Hoe je trouw blijft aan jezelf ondanks onzekerheid tijdens solliciteren
Wie al jaren meedraait, heeft een voordeel dat geen junior kan kopiëren: context. Je hebt stormen overleefd. Projecten gered. Collega’s begeleid. Leidinggevenden zien komen en gaan.
Je hebt een schat aan ervaring. Maar hoe meer je kunt, hoe meer je soms twijfelt over wat je niet kunt. Dat maakt langdurig solliciteren extra uitdagend.
Gelukkig kun je bewust verbonden blijven met je professionele identiteit.
Tip 8: maak een visuele carrièretijdlijn (Je ‘ervaringsplot’)
Teken een tijdlijn van je carrière en markeer successen, uitdagingen en leermomenten. Het visualiseren helpt je brein om je professionele groei letterlijk te zien. Dit is een vorm van narratieve psychologie: je maakt je eigen verhaal weer coherent. Het geeft overzicht en laat zien hoeveel je hebt bereikt.
Tip 9: stel jezelf twee reflectievragen
Houd een microdialoog met jezelf. Oftewel, beantwoord na elk gesprek of afwijzing deze twee vragen:
- Wat zou ik jammer vinden als dit gesprek niets wordt?
- Wat neem ik mee naar de volgende keer?
Deze micro-reflecties vergroten je groei en regie.
Tip 10: activeer je Professionele Persona
Je brein kan prima omgaan met een mild rolpatroon en accepteert het zonder dat het voelt als een toneelstukje. Stel je daarom voor dat je tijdens gesprekken optreedt als een licht uitvergrote versie van jezelf: Jij, maar dan met 10% extra helderheid en rust.
Dit voelt natuurlijk en geeft je extra stevigheid.
Conclusie: onzekerheid tijdens solliciteren is normaal, maar niet leidend
Onzekerheid tijdens solliciteren kan je flink beïnvloeden. Toch zegt het niets over je waarde als professional. Je brengt ervaring, kracht en relativeringsvermogen mee. Afwijzingen, stilte en zenuwen horen erbij, maar bepalen niet wie jij bent. Onzekerheid mag meereizen, maar het hoeft niet achter het stuur te zitten.
Blijf nieuwsgierig, blijf jezelf, en vergeet niet: soms is het niet dat jij niet goed genoeg ben. Soms zoekt een organisatie gewoon een appel, terwijl jij een prachtige peer bent. En dat is helemaal oké.
